Sommigen verdwenen jarenlang van de radar
Ze weigerde zich te laten blinddoeken en volgens sommigen glimlachte ze zelfs naar haar beulen. Mata Hari, die synoniem staat voor 'femme fatale', was een Nederlandse exotische danseres en courtisane die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd veroordeeld wegens spionage voor Duitsland in Frankrijk. Wat de aard en omvang is van haar spionageactiviteiten blijft echter onduidelijk en veel mensen vragen zich af of ze wel schuldig was. Het verhaal van een mooie danseres die haar verleidingstactieken gebruikt als spionne fascineert al tientallen jaren mensen, maar wie was Mata Hari nou eigenlijk?
Klik verder om meer te weten te komen over de mysterieuze Mata Hari.
Mata Hari werd geboren op 7 augustus 1876 in Leeuwarden. Haar geboortenaam was Margaretha Geertruida Zelle.
Mata Hari's vader was een welvarende hoedenmaker die het geld van de familie kwijtraakte toen ze een tiener was. Haar ouders scheidden vervolgens en na de dood van haar moeder ging de 15-jarige Mata Hari bij andere familieleden wonen.
Op 18-jarige leeftijd reageerde Hari met een foto van haarzelf op een krantenadvertentie van iemand die op zoek was naar een vrouw.
Hari's verzoek werd aangenomen en in 1895 trouwde ze met Rudolph MacLeod, een officier van de Verenigde Oost-Indische Compagnie die twintig jaar ouder was dan zij.
Ze heette destijds Margaretha MacLeod en samen verhuisden ze in 1897 naar Java in Nederlands-Indië.
Door met Rudolph MacLeod te trouwen, verbeterde haar sociale en financiële positie, maar het was geen gelukkig huwelijk. Hij was een alcoholist, mishandelde haar lichamelijk en gaf haar de schuld dat hij niet in rang steeg. MacLeod liet ook openlijk blijken dat hij een concubine had, een gewoonte die in Nederlands-Indië werd geaccepteerd.
Ze kregen twee kinderen, Norman-John en Louise Jeanne. In 1899 stierf de tweejarige Norman-John echter nadat hij naar verluidt was vergiftigd door een kinderjuffrouw. Na de tragedie keerde de familie MacLeod terug naar Nederland. Hari en haar man gingen in 1902 uit elkaar en scheidden in 1906.
Hoewel Hari aanvankelijk de voogdij kreeg over haar dochter, weigerde MacLeod de overeengekomen vergoeding te betalen. Ze was niet in staat om voor zichzelf en haar dochter te zorgen, en het lukte haar ook niet om de strijd aan te gaan toen haar ex-man de voogdij over het kind op zich nam. Hun dochter overleed later op 21-jarige leeftijd, mogelijk aan complicaties als gevolg van syfilis.
Nadat ze van haar man was gescheiden, zocht Hari werk in Parijs. Na tevergeefs te hebben gewerkt als gezelschapsdame, pianoleraar en lerares Duits, besloot ze haar brood te verdienen met haar schoonheid.
Ze poseerde als model voor een kunstenaar en bouwde contacten op in het theater die haar rollen in toneelstukken zouden bezorgen. In 1905 ze begon haar carrière als exotische danseres.
Door gebruik te maken van de culturele en religieuze symboliek die ze tijdens haar verblijf op Java had opgepikt, introduceerde ze een nieuwe, buitenlandse dansstijl in Parijs.
Ze begon zichzelf voor te doen als een Indonesische prinses en loog tegen journalisten over haar geboorte. Ze nam ook de naam Mata Hari aan, een Maleise uitdrukking om mee naar de zon te verwijzen. Letterlijk vertaald betekent het 'oog van de dag'.
Door haar innoverende stijl werd ze bekend. Beroemde ontwerpers boden haar kleding voor op het podium aan en er werden ansichtkaarten gedrukt waarop ze in onthullende outfits te zien was.
Naast haar optredens op het podium had Hari als courtisane talloze relaties met machtige en rijke mannen van verschillende nationaliteiten.
Haar inkomen als courtisane deed er in de aanloop naar de Eerste Wereldoorlog steeds meer toe omdat Hari ouder werd en haar danskunsten minder lucratief werden.
Haar affaires met mannen uit verschillende landen en haar befaamde sensualiteit, iets wat voor vrouwen als onacceptabel werd beschouwd, versterkten de dreiging die Hari vormde als vermeende spionne.
Hoewel er getwijfeld wordt of ze bij spionageactiviteiten betrokken was, gaf Hari tijdens een verhoor toe dat ze 20.000 frank had ontvangen van haar Duitse begeleider kapitein Hoffman.
Hari beweerde dat zij het geld zag als compensatie voor de juwelen en het geld die haar aan het begin van de oorlog waren afgenomen toen ze in Berlijn als vijand werd beschouwd vanwege haar langdurige verblijf in Parijs.
Hari was blut en nam het geld aan dat haar werd aangeboden. Ze beweerde ook dat ze zich van de onzichtbare inkt die haar werd gegeven had ontdaan, terwijl ze nooit overwoog om daadwerkelijk te spioneren.
Ze stond echter bekend als de bron van Duitse inlichtingen die aangaven dat de Fransen in 1915 geen aanval op de korte termijn planden.
De beroemde danseres zou in Keulen zijn opgeleid door Elsbeth Schragmüller (foto), die bij de geallieerden bekend stond als Fräulein Doktor.
De Fransen beweerden dat ze niets van haar afwisten toen ze in november 1916 door de Britse autoriteiten werd gearresteerd en verhoord. Ze waren op de hoogte van haar aanwezigheid omdat ze door de neutrale positie van Nederland in WO I bewegingsvrijheid had.
Bij haar arrestatie en proces in 1917 werd echter gemeld dat ze in dienst was van de Fransen. Tijdens een bezoek aan haar Russische minnaar, kapitein Vladimir de Masloff, werd ze gerekruteerd door de Franse spion Georges Ladoux om spionagewerk te doen voor Frankrijk.
Mata Hari kreeg van de Fransen zelfs de opdracht om kroonprins Wilhelm van Pruisen te verleiden, die kort daarvoor was aangesteld als bevelhebber van een leger.
Hari zou echter informatie hebben doorgegeven aan haar minnaar, de Duitse militaire attaché Arnold Kalle. Toen een radio van Kalle met nieuwe informatie door de Fransen werd onderschept, werd Hari snel de codenaam H-21 gegeven. Er wordt aangenomen dat Kalle wist dat de code die hij gebruikte was ontcijferd.
Er wordt gespeculeerd dat de Fransen Hari al valse informatie gaven vanwege vermoedens die ze zelf hadden. Je ziet Hari hier op 13 februari 1917, de dag van haar arrestatie, in het Elysée Palace-hotel in Parijs.
Hari werd op 24 juli 1917 in Frankrijk berecht. Ze werd beschuldigd van spionage voor de Duitsers en het veroorzaken van de dood van ten minste 50.000 soldaten. Ze pleitte onschuldig en zei: "Een courtisane? Dat geef ik toe. Een spion? Nooit!"
De beroemde danseres gaf echter toe tijdens een verhoor dat ze geld had aangenomen en werd ter dood veroordeeld. Op 41-jarige leeftijd werd ze vlak voor zonsopgang op 15 oktober 1917 geëxecuteerd door een vuurpeloton bestaande uit 12 Franse soldaten. Op de foto zie je de scène van de film 'Mata Hari' uit 1931 die voorafgaat aan het stuk waarin ze geëxecuteerd wordt.
In de jaren na haar dood kwam er meer informatie naar buiten over Mata Hari en begon men te twijfelen of ze schuldig was. De Duitse regering sprak haar in 1930 publiekelijk vrij. Bovendien zorgden Franse documenten die in 2017 werden vrijgegeven ervoor dat velen geloofden dat ze een zondebok was van Franse functionarissen die op zoek waren naar iemand om de schuld te geven voor het gebrek aan succes dat Frankrijk in de oorlog had.
Bronnen: (History Hit) (Britannica) (History) (Time)
Wie was Mata Hari? De Nederlandse danseres die als spion zou hebben gewerkt
Haar schokkende verhaal heeft als inspiratie gediend voor boeken, films en muziek
LIFESTYLE Geschiedenis
Ze weigerde zich te laten blinddoeken en volgens sommigen glimlachte ze zelfs naar haar beulen. Mata Hari, die synoniem staat voor 'femme fatale', was een Nederlandse exotische danseres en courtisane die tijdens de Eerste Wereldoorlog werd veroordeeld wegens spionage voor Duitsland in Frankrijk. Wat de aard en omvang is van haar spionageactiviteiten blijft echter onduidelijk en veel mensen vragen zich af of ze wel schuldig was. Het verhaal van een mooie danseres die haar verleidingstactieken gebruikt als spionne fascineert al tientallen jaren mensen, maar wie was Mata Hari nou eigenlijk?
Klik verder om meer te weten te komen over de mysterieuze Mata Hari.