Vergeleken met Amerikaanse dollars
Vandaag de dag is het algemeen bekend dat de aarde en de rest van de planeten in ons zonnestelsel om de zon draaien. Deze wijdverspreide kennis is te danken aan de renaissance-astronoom Nicolaus Copernicus, die in 1453 zijn heliocentrische theorie aan de wereld voorstelde.
Vóór Copernicus geloofde heel Europa en het grootste deel van de wereld echter dat niet alleen de zon en de sterren, maar het hele universum om de aarde draaide, waarvan men dacht dat die zich in het centrum van het universum bevond. Deze volledig onjuiste kijk op het universum, gepopulariseerd door de Grieks-Egyptische wiskundige Ptolemaeus, was meer dan duizend jaar lang de geaccepteerde theorie van het universum.
In de 17e eeuw was de scheikunde zoals we die nu kennen, los van ideeën als alchemie en de Steen der Wijzen, nog relatief jong en speelde creativiteit een grote rol.
In 1667 suggereerde Duitse scheikundige Johann Becher (foto) het bestaan van een stof genaamd 'phlogiston'. Volgens Becher was phlogiston verantwoordelijk voor branden, verbranding en roest. Om een vuur te doven, was het voldoende om het te 'dephlogisticeren'. Ongeveer een eeuw later, in 1774, maakte Joseph Priestley's ontdekking van zuurstof de flogiston theorie meteen overbodig.
Aristoteles, beschouwd als een van de grootste denkers uit de geschiedenis, had niet altijd gelijk. Een idee van Aristoteles dat de tand des tijds niet helemaal overleefde, hoewel het bijna tweeduizend jaar lang als een feit werd beschouwd, was dat van de spontane generatie.
Dit idee van spontane generatie suggereerde dat allerlei complexe organismen, zoals vliegen, zomaar uit het niets verschenen. Ze hadden geen nakomelingen en werden niet geboren, ze bestonden gewoon uit het niets. Pas in 1862 bewees de Franse scheikundige Louis Pasteur onomstotelijk dat spontane generatie als wetenschappelijke theorie volledig ongeldig was.
De wereld van stamcelonderzoek is verwarrend genoeg om iemands hoofd op hol te brengen, maar het idee van onomkeerbare celdifferentiatie werd tot voor kort algemeen geloofd. Simpel gezegd is dit het idee dat een stamcel, die de potentie heeft om een ander type meer specifieke cel te worden, bijvoorbeeld een huidcel, niet in staat is om terug te keren of te veranderen in een andere cel.
Dit werd algemeen aanvaard als een feit tot de jaren 1990, toen de kloontechnologie begon op te komen en bewezen werd dat gedifferentieerde cellen nog steeds gemanipuleerd konden worden. Het klonen van het schaap Dolly (foto) was een mijlpaal in het bewijzen van deze nieuwe theorie.
Frenologie, een praktijk die ooit razend populair was in de 19e eeuw maar nu algemeen wordt beschouwd als pseudowetenschap, beweerde dat de persoonlijkheid, het temperament en de houding van een individu konden worden onthuld door de afmetingen van iemands hoofd.
Het zal niemand verbazen dat frenologie in eerste instantie gebaseerd was op verdacht onderzoek en vaak gebruikt werd om de vooroordelen van die tijd te legitimeren. Gelukkig waren de hoogtijdagen van de frenologie van korte duur en heeft sinds de 20e eeuw niemand de frenologie meer serieus genomen.
Het fiasco van de schedel van de beroemde Piltdown Mens begon allemaal in 1912, toen de nu in ongenade gevallen archeoloog Charles Dawson beweerde dat hij een schedel had gevonden van de immer ongrijpbare 'ontbrekende schakel' in de menselijke evolutie.
Met de bijnaam Piltdown Mens accepteerde het grote publiek dit enthousiast als de verloren voorouder van de mensheid. Later werd ontdekt dat de Piltdown schedel in feite een menselijke schedel uit de middeleeuwen was, gecombineerd met de kaak van een orang-oetan. Vandaag de dag wordt de Piltdown Mens beschouwd als een van de grootste bedriegerijen in de wetenschappelijke geschiedenis.
Talloze wetenschappers hebben in de loop van de geschiedenis de geboortedatum van de aarde bijgesteld naarmate er meer en meer informatie beschikbaar kwam. In de jaren 1700 schatte de Franse wetenschapper Georges-Louis Leclerc de aarde op een relatief jonge leeftijd van 75.000 jaar.
Van 75.000 jaar groeide de schatting aanzienlijk naar 100 miljoen jaar, een getal dat werd genoemd door Charles Darwin. Lord Kelvin (foto) schatte dat de aarde wel 400 miljoen jaar oud kon zijn, maar ook hij had het mis. Tegenwoordig wordt aangenomen dat de aarde ongeveer 4,5 miljard jaar oud is.
De Engelse filosoof John Locke, die in zijn tijd alom gerespecteerd werd, ontwikkelde zijn theorie van tabula rasa, of de 'blanco lei-theorie. Deze theorie suggereerde dat mensen geboren worden zonder aangeboren instinct of gedachten, en dat alles geleerd werd door invloeden van buitenaf. Eigenlijk was het de meest pro-nurture verdediging in het argument van nature versus nurture.
Moderne genealogen zijn het er bijna algemeen over eens dat bepaalde aangeboren instincten in de hersenen zijn ingebakken, net als bepaalde persoonlijkheidskenmerken die genetisch worden doorgegeven.
In 1917 stelde een van 's werelds grootste geesten, Albert Einstein, een volledig onnauwkeurig model van het universum voor dat suggereerde dat het universum zich in een eeuwig stationaire toestand bevond, niet kromp of uitdijde en dat ook nooit zou doen.
Iets meer dan tien jaar later, in 1929, bewees de Amerikaanse astronoom Edwin Hubble door zijn ontdekking van roodverschuiving dat het heelal in feite met een constante snelheid naar buiten toe uitdijde.
Een eeuw voordat Einsteins relativiteitstheorie enkele van de grootste vragen van het universum verklaarde, was de Franse astronoom Urbain Le Verrier (foto) bezig met het bestuderen van de banen van de planeten en leidde hij zelfs het bestaan en de bijna exacte positie van Neptunus af door middel van pure wiskunde.
Helaas waren de berekeningen van Le Verrier niet altijd zo visionair. De astronoom suggereerde ook het bestaan van een planeet, Vulcanus genaamd, die tussen de zon en Mercurius in draaide. Zo'n planeet werd nooit gevonden en de relativiteitstheorie ontkrachtte de Vulcantheorie voorgoed.
Vóór de ontdekking van de tektonische platen en de komst van de tektoniek suggereerde Charles Darwin dat het uiteenvallen van de moderne continenten werd veroorzaakt doordat een voorheen verenigde landmassa uit elkaar werd gerukt, niet door tektonische bewegingen, maar door de geleidelijke groei van de aarde.
Als een van de meest gerespecteerde denkers van zijn generatie namen de meeste mensen Darwins hypothese aan. Pas in de jaren 1970, toen platentektoniek aan populariteit won, werd de groeiende aardetheorie ontkracht.
Dodelijke bijen, hoe graag velen ook zouden willen dat het bedrog was, bestaan echt. Ze zijn opzettelijk gecreëerd door wetenschappers in Brazilië in de jaren 1950 die dachten dat ze door het kweken van volgzame Europese honingbijen met hun agressievere, maar meer aan het weer aangepaste Afrikaanse neven, een bij konden maken die perfect was voor de honingproductie in Brazilië.
Helaas ging het niet zo goed als gepland. Hoewel het kruisen van de bijen succesvol was, waren ze net zo boos als altijd, maar ze gaven de voorkeur aan het klimaat van Noord-Amerika. Het duurde even, maar rond de eeuwwisseling waren deze nieuwe en 'verbeterde' killerbijen druk bezig verwoestingen aan te richten in het zuidwesten van de Verenigde Staten.
Dieetgrillen moeten altijd met een korreltje zout worden genomen, en dieetpillen nog meer. Een van de grootste rages in de jaren 90 stond bekend als het 'fen-fen'-dieet. Het was bedoeld om twee farmaceutische middelen te combineren om een wonderbaarlijk snelle en pijnloze weg naar gewichtsverlies te creëren.
De twee medicijnen in kwestie waren fenfluramine, een eetlustremmer die gebruikt wordt bij de behandeling van morbide obesitas, en phentermine, een stimulerend middel. Ondanks een schreeuwend gebrek aan langetermijnstudies waarnaar verwezen kon worden, begonnen artsen de combinatie rijkelijk voor te schrijven aan iedereen die erom vroeg, totdat in 1996 werd ontdekt dat de combinatie, die gedurende meerdere maanden werd gebruikt, een 23-voudige toename veroorzaakte in de kans dat iemand pulmonale hypertensie zou ontwikkelen, een longaandoening die tot de dood kan leiden.
In de jaren zeventig begonnen gas- en oliemaatschappijen methyl-tertiair-butylether, of MTBE, aan benzine toe te voegen. Het idee was dat door de toevoeging van MTBE minder vervuilende stoffen zouden vrijkomen bij de verbranding van benzine. Helaas waren er een aantal onvoorziene neveneffecten.
In het hele land lekten ondergrondse tanks met MTBE in een alarmerend tempo en de stof, die extreem oplosbaar is in water, verspreidde zich als een lopend vuurtje en besmette de grondwaterlagen van talloze stedelijke gebieden. Zelfs in de 21e eeuw tonen studies aan dat 14% van alle stedelijke waterbronnen zijn aangetast door het brandstofadditief.
Een van de grootste en meest prangende vragen van de vroeg 19e-eeuwse astronomie was hoe groot het heelal was en hoe ver weg van de aarde de vreemde, troebele objecten waren die we nu kennen als nevels. Een groot deel van de wetenschappelijke gemeenschap geloofde dat, wat ze ook waren, die hemellichamen zich op zijn minst in ons sterrenstelsel moesten bevinden, omdat ons sterrenstelsel de omvang van het hele universum was.
Zoals we nu weten, is ons sterrenstelsel een onbegrijpelijk klein stipje in de uitgestrektheid van het heelal. Pas tijdens het Shapley-Curtis debat, ook wel het Grote Debat genoemd, in 1920, begon het idee dat het heelal zich verder uitstrekte dan ons sterrenstelsel aan te slaan.
Bronnen: (Cultura Colectiva) (Discover Magazine) (Science News)
Al millenia lang breken de knapste koppen onder ons hun hoofd gebroken om de wereld om ons heen te begrijpen, te verklaren en waar mogelijk in ons voordeel te gebruiken. We zijn een heel eind gekomen tot nu toe, maar ondanks hun buitengewone intelligentie zitten ook wetenschappers er weleens naast. Soms omdat ze de juiste middelen niet hebben, of omdat ze er met hun berekeningen net een getalletje naast zaten.
Gelukkig blijft de mensheid leren van haar fouten, maar het is altijd goed om onszelf te herinneren aan een aantal van de meer ingrijpende blunders.
Klik verder en ontdek de keren dat wetenschappers de plank missloegen.
De wetenschap zit er ook weleens naast, bewijzen deze voorbeelden
Het blijft mensenwerk
LIFESTYLE Wetenschap
Al millenia lang breken de knapste koppen onder ons hun hoofd gebroken om de wereld om ons heen te begrijpen, te verklaren en waar mogelijk in ons voordeel te gebruiken. We zijn een heel eind gekomen tot nu toe, maar ondanks hun buitengewone intelligentie zitten ook wetenschappers er weleens naast. Soms omdat ze de juiste middelen niet hebben, of omdat ze er met hun berekeningen net een getalletje naast zaten.
Gelukkig blijft de mensheid leren van haar fouten, maar het is altijd goed om onszelf te herinneren aan een aantal van de meer ingrijpende blunders.
Klik verder en ontdek de keren dat wetenschappers de plank missloegen.