Moet je stoppen met het weggooien van je voedsel?
Voor veel mensen over de hele wereld is het weggooien van verlopen voedsel bijna een ingesleten routine geworden. Elke week worden ongeopende yoghurtbekers, zakken groenten en broden weggegooid vanwege de datum op hun etiketten. Inderdaad, deze routine gebeurt bijna automatisch, gedreven door het idee dat 'verlopen' voedsel niet geschikt is om te eten. Maar wat als dat gewoon een mythe is? Wat als het hele idee van een houdbaarheidsdatum ons misleidt en we daardoor enorme hoeveelheden perfect goed voedsel verspillen?
De obsessie van de wereld met voedseletiketten is uitgegroeid tot een crisis, waarbij de hulpbronnen van onze planeet worden verspild vanwege de cijfers op etiketten.
Wat is de waarheid achter deze houdbaarheidsdata? Klik door deze galerij om daar achter te komen.
Voedselverspilling op de planeet is zorgwekkend hoog, met bijna 40% van het geproduceerde voedsel dat op de vuilnisbelt belandt. Dat is ongeveer 1,3 miljard ton per jaar, wat wijst op een groter probleem in de manier waarop voedsel en hulpbronnen wereldwijd worden beheerd.
De gemiddelde Amerikaanse familie gooit jaarlijks tussen de $1.365 en $2.275 aan voedsel weg. Deze verspillende gewoonte drukt op het gezinsinkomen en onthult een discrepantie tussen voedselkoopgedrag en consumptiebehoeften.
Wereldwijd gaat ongeveer 170 biljoen liter zoetwater naar de productie van voedsel dat nooit wordt geconsumeerd, terwijl voedselverspilling meer dan een vijfde van het afval op stortplaatsen vormt. De mensheid ervaart een ongekende druk op natuurlijke hulpbronnen en stortcapaciteit.
Paradoxaal genoeg worden enorme hoeveelheden perfect eetbaar voedsel weggegooid, terwijl miljoenen mensen geconfronteerd worden met voedselonzekerheid en honger. Systemische problemen in de voedselverdeling (en het onderbenutten van voedselbronnen) zijn hier verantwoordelijk voor.
Veel mensen over de hele wereld gooien voedsel weg op basis van de data op houdbaarheidslabels, omdat ze vaak denken dat het onveilig is om te eten. Onderzoek toont echter aan dat deze data niet gestandaardiseerd zijn en zelden de werkelijke voedselveiligheid weerspiegelen.
Datums op labels begonnen na de Tweede Wereldoorlog om winkelbedienden te helpen bij voorraadrotatie. In de loop der tijd eisten consumenten dat deze datums zichtbaar werden, wat ertoe leidde dat fabrikanten labels gingen zien als een marketinginstrument om versheid aan te geven in plaats van een indicatie van veiligheid.
Datums op labels zoals "ten minste houdbaar tot" en "best before" verschillen per land en zelfs per Amerikaanse staat, wat leidt tot verwarring bij consumenten en vaak resulteert in het voortijdig weggooien van voedsel.
Met verschillende labels die verschillende dingen betekenen, hebben consumenten moeite om te bepalen of voedsel veilig is om te eten. Daarom gooien ze vaak producten weg uit voorzichtigheid.
De waarheid is dat de meeste voedingsmiddelen (inclusief veel verpakte producten) prima te consumeren zijn weken of zelfs maanden na de aangegeven datum. Echter, het gebrek aan duidelijkheid op de labels zorgt ervoor dat veel consumenten producten weggooien uit angst.
Winkeliers en producenten lijden enorme financiële verliezen door verspilling, vaak doordat ze 'verlopen' voorraad of onverkochte, vreemd gevormde producten moeten weggooien. Deze kosten dragen bij aan hogere prijzen voor consumenten.
Veel consumenten vragen zich waarschijnlijk af of de datumaanduiding op producten niet gewoon een oplichterij is. Immers, noch klanten noch supermarkten hebben er echt baat bij om voedsel weg te gooien dat perfect gezond is om te consumeren.
Sommigen beweren dat producenten datums op voedsel zetten om mensen aan te moedigen het sneller op te eten, om zo het merkimago en de smaakkwaliteit te behouden. Maar deze praktijk leidt tot onnodige verspilling van voedsel dat nog perfect eetbaar is.
Een consumentencultuur die gericht is op gemak en "versheid" drijft voedselverspilling aan. Veel mensen gooien voedsel weg dat net iets voorbij de piekkwaliteit is, omdat deze gewoonte diep geworteld is in een maatschappij die gewend is aan wegwerpmentaliteit.
De Verenigde Staten zijn waarschijnlijk het ergst als het gaat om voedselverspilling. In tegenstelling tot andere culturen die het natuurlijke verouderingsproces van voedsel omarmen, zien Amerikanen "ouder" voedsel vaak als ongewenst. Consumptiegoederen zoals gerijpte kaas of gefermenteerde producten zijn uitzonderingen, maar deze algemene mentaliteit beperkt het potentieel van voedsel.
Sociale media en voedseltrends hebben ook een "voedselstatus" cultuur gecreëerd, waarin mensen specifieke ingrediënten kopen alleen om ze later te verspillen. Steeds meer mensen kopen te veel en falen erin om praktisch te koken met de ingrediënten die ze al in huis hebben.
Sommige Amerikaanse staten beperken supermarkten in het doneren van voedsel dat over de houdbaarheidsdatum is aan voedselbanken, uit angst voor aansprakelijkheidskwesties. Dit goedbedoelde maar misplaatste beleid verhindert dat bruikbaar voedsel degenen bereikt die het nodig hebben.
Sommige supermarkten (vooral in de VS) bevoorraden de schappen vaak te veel om te voldoen aan de consumentverwachtingen van overvloed. Dit leidt tot "geplande krimp", waarbij verwacht wordt dat onverkochte producten als verspilling eindigen, vooral wanneer ze dicht bij of voorbij de houdbaarheidsdatum zijn.
Sommige bedrijven over de hele wereld hebben stappen ondernomen om vreemd gevormd groente en fruit en producten die bijna verlopen zijn te redden. Hiermee hopen ze de perceptie van mensen rondom 'lelijk' voedsel te veranderen en zo verspilling te verminderen.
Onderzoekers hebben gepleit voor een gestandaardiseerd etiketteringssysteem, dat voedselverspilling kan verminderen door consumenten te helpen weloverwogen beslissingen te nemen. Deze standaardisatie kan ook aanzienlijke economische voordelen opleveren.
Hoewel wetgeving voor gestandaardiseerde houdbaarheidslabels al decennia wordt voorgesteld, hebben politieke obstakels zinvolle vooruitgang verhinderd, waardoor de verwarring bij consumenten en voedselverspilling blijft voortduren.
In de VS hebben de Consumer Brands Association en het Food Marketing Institute een systeem geïntroduceerd met "ten minste houdbaar tot" en "te gebruiken voor" om kwaliteit van veiligheid te onderscheiden. Helaas is dit geen breed opgelegde verplichting.
Landen zoals het VK hebben voorlichtingscampagnes gelanceerd die consumenten aanmoedigen met de slogan: "Kijk, Ruik, Proef, Verspil Niet." Dergelijke educatie helpt mensen de voedselkwaliteit te beoordelen, los van de labels.
Consumenten aanmoedigen om op hun zintuigen (zoals geur en smaak) te vertrouwen kan hen in staat stellen de versheid van voedsel beter in te schatten. Door deze zelfredzaamheid te onderwijzen, kunnen we de afhankelijkheid van labels verminderen en onnodige verspilling tegengaan.
Om voedselonzekerheid aan te pakken, zijn beleidswijzigingen nodig die de veilige donatie van voedsel dat over de datum is aan voedselbanken toestaan. Het aanpassen van de wet zou eetbaar voedsel kunnen omleiden van stortplaatsen naar de tafels van mensen in nood.
Als mensen zich meer bewust zouden worden van de impact die voedselverspilling op het milieu heeft, zou dit consumenten kunnen aansporen hun weggooigewoonten te heroverwegen en naar een duurzamere consumptie te streven.
Producten iets langer bewaren dan de aangegeven datum is volkomen veilig. Vleeswaren en deli-salades zijn zeker enkele producten die niet lang bewaard kunnen worden, omdat ze listeria kunnen oppikken tijdens het productieproces. Maar dit is de uitzondering, niet de regel.
Er zijn verschillende manieren om producten op versheid te controleren. Eieren, bijvoorbeeld, kunnen gecontroleerd worden in een glas water. Als het ei zinkt, is het goed om te eten. Zelfs goed gepasteuriseerde melk is eetbaar zolang het goed smaakt en ruikt.
Uiteindelijk vereist het aanpakken van voedselverspilling dat mensen hun mentaliteit veranderen. Door voedsel te waarderen als een natuurlijke hulpbron en op hun eigen oordeel te vertrouwen, zouden mensen wereldwijd een cultuur kunnen bevorderen die respect heeft voor de levensduur van voedsel en verspilling vermindert.
Bronnen: (Vox) (The World Counts) (Consumer Brands Association) (Food Marketing Institute) (FDA) (VN Wereldvoedselprogramma)
De invloed van de houdbaarheidsdatum op voedselverspilling
Moet je stoppen met het weggooien van je voedsel?
ETEN Duurzaamheid
Voor veel mensen over de hele wereld is het weggooien van verlopen voedsel bijna een ingesleten routine geworden. Elke week worden ongeopende yoghurtbekers, zakken groenten en broden weggegooid vanwege de datum op hun etiketten. Inderdaad, deze routine gebeurt bijna automatisch, gedreven door het idee dat 'verlopen' voedsel niet geschikt is om te eten. Maar wat als dat gewoon een mythe is? Wat als het hele idee van een houdbaarheidsdatum ons misleidt en we daardoor enorme hoeveelheden perfect goed voedsel verspillen?
De obsessie van de wereld met voedseletiketten is uitgegroeid tot een crisis, waarbij de hulpbronnen van onze planeet worden verspild vanwege de cijfers op etiketten.
Wat is de waarheid achter deze houdbaarheidsdata? Klik door deze galerij om daar achter te komen.