Het ijzeroxide waaraan de 'rode planeet' (Mars) zijn naam ontleent, bevat mogelijk water, zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications. Deze ontdekking bevestigt wat wetenschappers al lang vermoedden en zet vraagtekens bij verschillende aannames over het landschap op Mars miljarden jaren geleden.
Klinkt interessant? Bekijk deze galerij om meer te weten te komen.
Van alle planeten in ons zonnestelsel wordt Mars het meest onderzocht. Doordat het zich dicht bij de aarde bevindt, is het de afgelopen decennia een logische plek geworden om te verkennen.
Zelfs niet-experts weten dat Mars bedekt is met stof en een soort roestkleur heeft. Het wordt dan ook vaak de 'rode planeet' genoemd.
Wetenschappers zijn er al jaren van overtuigd dat de rode kleur van de planeet te wijten is aan verroeste ijzermineralen in het stof dat overal op de planeet te vinden is.
Eerdere analyses van het ijzeroxide op Mars overtuigden onderzoekers ervan dat de kleur wordt veroorzaakt door een droog mineraal genaamd hematiet. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat dit mogelijk niet klopt.
Voor de duidelijkheid: aan het feit dat Mars rood is, twijfelt niemand. Het nieuwe onderzoek bevat wel een andere verklaring voor waarom de planeet die kleur heeft.
IJzeroxide komt op Mars voor omdat het ijzer in de rotsen op de planeet op een gegeven moment reageerde met water of met water en zuurstof in de lucht.
Voor degenen die niet bekend zijn met de chemische processen die roest veroorzaken: dit zijn grotendeels detzelfde processen die ook op aarde roest vormen.
Gedurende miljarden jaren is het ijzeroxide op Mars afgebroken tot stof en heeft het zich over de hele planeet verspreid.
Het werd verplaatst door de sterke winden die op Mars voorkomen en die tot op de dag van vandaag stofstormen op de planeet veroorzaken.
Tot aan dit nieuwe onderzoek waren de analyses van het ijzeroxide op Mars uitsluitend gebaseerd op waarnemingen door ruimtevaartuigen.
Uit deze analyses bleek dat er geen water aanwezig was. Om die reden vermoedden de onderzoekers dat het type ijzeroxide dat op Mars voorkwam hematiet was.
Hematiet is een droog mineraal waar ijzererts voor een groot deel uit bestaat. Als het ijzeroxide op Mars hematiet is, is het hoogstwaarschijnlijk ontstaan in de loop van miljarden jaren door contact met de atmosfeer.
Het moet op zich op een later moment in de geschiedenis van Mars hebben gevormd, vermoedelijk nadat er meren en rivieren op de planeet ontstonden.
Volgens een onderzoek uit februari 2025, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, zou het ijzeroxide op Mars echter wel eens ferrihydriet kunnen zijn.
Ferrihydriet verschilt van hematiet in de zin dat het ontstaat in de aanwezigheid van koud water.
De ontdekking van dit type ijzeroxide op Mars kan het begrip van hoe de planeet er miljarden jaren geleden uitzag veranderen.
Wetenschappers vragen zich al lang af wat de precieze samenstelling is van het ijzeroxide dat op Mars is aangetroffen.
Van oudsher is het echter erg lastig om dit te onderzoeken, omdat de stofdeeltjes heel klein zijn (we hebben het over nanometers of kleiner).
Voor het nieuwe onderzoek werd gebruikt gemaakt van gegevens die door verschillende apparaten zijn verzameld, waaronder de Mars Express Orbiter van het Europees Ruimteagentschap (ESA) en de ExoMars Trace Gas Orbiter.
Uit de resultaten van verschillende complexe analyses blijkt dat zelfs in de stoffigste gebieden op Mars waterrijke mineralen voorkomen.
Volgens de auteurs van de het onderzoek biedt deze ontdekking interessante informatie over de geologische geschiedenis en het klimaatverleden van de planeet.
De aanwezigheid van roest met water op grote delen van Mars doet bijvoorbeeld vermoeden dat er op Mars meer vloeibaar water was dan eerder werd gedacht.
Het is belangrijk om op te merken dat dit recente onderzoek zich niet richtte op het precieze moment waarop het ferrihydriet op Mars zich vormde.
Toch denk onderzoekers, aangezien het mineraal in koud water ontstaat, dat het ongeveer drie miljard jaar geleden is ontstaan.
Dit staat in contrast met miljoenen jaren daarvoor, toen de planeet warmer en natter was.
Volgens de auteurs van het onderzoek waren de omstandigheden op Mars ongeveer drie miljard jaar geleden gunstig voor de vorming van ferrihydriet.
Dit was een periode van intense vulkanische activiteit die waarschijnlijk leidde tot het smelten van ijs en interactie tussen water en gesteente.
Wetenschappers zijn er daarom van overtuigd dat het ferrihydriet is ontstaan in een periode waarin Mars van zijn eerdere, nattere staat overging naar zijn huidige droge toestand.
Onderzoekers denken dat ferrihydriet zich niet alleen in het stof bevindt, maar ook in de gesteentelagen van Mars.
Er zijn plannen om monsters te onderzoeken en hopelijk zo ons begrip van de geschiedenis van water, en dus ook van leven, op Mars verder te vergroten.
Zie ook: Wat zijn de veiligste landen als er een derde wereldoorlog uitbreekt?
Bronnen: (CNN)
Nieuw onderzoek concludeert: rode kleur van planeet Mars duidt op aanwezigheid van water
Een nieuwe kijk op de rode planeet
LIFESTYLE Wetenschap
Het ijzeroxide waaraan de 'rode planeet' (Mars) zijn naam ontleent, bevat mogelijk water, zo blijkt uit een onderzoek dat onlangs is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications. Deze ontdekking bevestigt wat wetenschappers al lang vermoedden en zet vraagtekens bij verschillende aannames over het landschap op Mars miljarden jaren geleden.
Klinkt interessant? Bekijk deze galerij om meer te weten te komen.