Diverse perspectieven benadrukt om de prioriteiten van de wereld vorm te geven
De Schutzstaffel, beter bekend als de SS, was één van de machtigste en meest gevreesde organisaties in heel Nazi-Duitsland. De SS werd opgericht in 1925 en werd beschouwd als de elite-eenheid van de Nazi-partij. Met Heinrich Himmler aan het hoofd breidde de SS zijn rol uit van persoonlijke lijfwacht van Adolf Hitler tot het uitvoeren van een aantal van de ergste wandaden uit de moderne geschiedenis. Het leiderschap van de SS plande, coördineerde en leidde de zogenaamde "Definitieve Oplossing van het Joodse vraagstuk".
Maar hoe ontwikkelde een kleine groep misdadigers zich tot één van de meest sinistere en verafschuwde paramilitaire formaties van de Tweede Wereldoorlog? Klik door en leer meer over de duistere geschiedenis van de SS.
De Schutzstaffel (SS) had een bescheiden oorsprong. In 1923 richtte Adolf Hitler een kleine bewakingseenheid op die bekend stond als de Saal-Schutz om de bijeenkomsten van de Nazipartij in München te beveiligen.
De Nazipartij werd in 1920 opgericht. Eén van de eerste leden was Heinrich Himmler, zittend met een bril op deze foto uit 1925. Hij was een enthousiast vrijwilliger bij de Saal-Schutz, of “Zaalbeveiliging”.
Toen zijn populariteit groeide, besloot Hitler een persoonlijke lijfwacht op te richten, een eenheid die hij de Stabswache (Stafwacht) noemde. Deze formatie werd later omgedoopt tot Stoßtrupp (stoottroepen), maar werd uiteindelijk afgeschaft na de mislukte Bierkellerputsch van 1923 - een poging van de Nazi Partij om de macht in München te grijpen.
In 1925 gaf Hitler aan nazi-functionaris Julius Schreck de opdracht om een nieuwe lijfwachteneenheid op te richten. De Schutzstaffel, of “Beschermingsafdeling”, werd op 9 november 1925 opgericht en Schreck werd de eerste leider.
De man die voor altijd geassocieerd wordt met deze sinistere paramilitaire organisatie is toch wel Heinrich Himmler. Met Hitlers goedkeuring nam hij in januari 1929 de positie van Reichsführer-SS aan. Onder Himmler ontwikkelde de SS zich tot een elitekorps van de Nazipartij, gebaseerd op rassennationalistische visies van “raszuiverheid” en loyaliteit aan de Führer.
De SS was gebaseerd op een cultuur van geweld. Het richtte een politiestaat op in Duitsland om het verzet tegen Hitler te onderdrukken. In 1934, in een beweging die Himmlers grip op de interne mechanismen van het Derde Rijk verstevigde, gaf Hermann Göring de Reichsführer-SS de volledige controle over de Gestapo... en daarmee begonnen de zogenaamde zuiveringen.
De overdracht van de Gestapo aan Himmler was een voorbode van de Nacht van de Lange Messen. Hitler beval de vernietiging van de Sturmabteilung (SA), de paramilitaire organisatie van de nazi's, in de volksmond bekend als de “Bruinhemden”, die hij zag als een directe bedreiging voor zijn eigen machtsbasis. Op 30 juni 1934 vermoordde de SS samen met de Gestapo het grootste deel van de SA-leiding, inclusief de leider, Ernst Röhm (op de foto met Himmler).
Ondertussen had Himmler de SS-er Reinhard Heydrich benoemd tot hoofd van de Gestapo. Beide mannen zouden voor altijd bekend worden als de belangrijkste architecten van de Holocaust.
Naarmate de SS groter en invloedrijker werd, groeide ook Hitlers behoefte aan een persoonlijke beschermingsmacht. Himmler richtte de Leibstandarte SS Adolf Hitler op, een elite-eenheid die verantwoordelijk was voor de bewaking van de Führer, zijn kantoren en woningen.
Tegen het einde van 1934 was de SS een onafhankelijke organisatie die alleen verantwoording hoefde af te leggen aan Hitler. Naast de Gestapo had de SS de volledige controle over de Duitse politie en de Sicherheitsdienst, of SD, de inlichtingendienst van de partij.
De SS coördineerde in het geheim het geweld tegen Joden in wat bekend werd als de Kristalnacht, de systematische vernietiging van Joodse bedrijven en synagogen in heel Duitsland, op 9 en 10 november 1938. Honderden mensen kwamen om bij het geweld. De week daarop werden op bevel van Hitler ongeveer 30.000 Joodse mannen gearresteerd en naar concentratiekampen gestuurd.
Het concentratiekampsysteem van Nazi-Duitsland werd in 1933 opgericht met de opening van Dachau. SS-Oberführer Theodor Eicke was de eerste commandant. In 1939 werd Eicke commandant van de gevreesde SS-divisie Totenkopf. De Divisie Totenkopf, of “Dodenkop Eenheid”, was de SS-formatie die verantwoordelijk was voor de leiding van de concentratiekampen in Duitsland en in bezette gebieden.
Als Reichsführer-SS bezocht Himmler persoonlijk een aantal concentratiekampen, waaronder Dachau en Mauthausen in Oostenrijk.
Auschwitz was de thuisbasis van drie van de meest wrede en onmenselijke SS-leden. Van links naar rechts staan commandant Richard Baer, Josef Mengele (de “Engel des Doods”) en voormalig Auschwitz commandant Rudolf Höss, genietend van een sociale retraite buiten het kamp.
Op deze foto uit het beroemde Auschwitz Album selecteert een SS-officier Joden voor vernietiging in gaskamers. Verschillende bronnen geloven dat de fotograaf SS-officier Ernst Hoffmann of Bernhard Walter was.
De Tweede Wereldoorlog bracht een waslijst aan wreedheden met zich mee die werden begaan door de Waffen-SS, de gevechtsdivisie van de SS. Tijdens de invasie van Polen vochten SS-eenheden aan de zijde van de Wehrmacht, maar ze werden al snel berucht vanwege het in brand steken van dorpen zonder militaire reden. Op de foto staan Duitse legersoldaten die de grensversperring doorbreken en Polen binnengaan bij Sopot, op 1 september 1939.
De oorsprong van de Waffen-SS gaat terug tot de selectie van een groep van 120 SS'ers in maart 1933 door Sepp Dietrich om het Sonderkommando Berlin te vormen. Dietrich zou later het bevel voeren over de eerste SS Panzer Division Leibstandarte SS Adolf Hitler en droeg een groot deel van de verantwoordelijkheid voor het bloedbad van Malmedy, het doden van Amerikaanse krijgsgevangenen en Belgische burgers door de Waffen-SS tijdens het Ardennenoffensief in 1944.
Vóór 1929 was Dietrich de chauffeur en lijfwacht van Adolf Hitler. Samen met Paul Hausser was Dietrich de hoogste officier in de Waffen-SS, hij bereikte de rang van SS-Oberst-Gruppenführer, oftewel kolonel groepsleider.
Een ander bijzonder berucht lid van de SS was Jürgen Stroop. Hij leidde de onderdrukking van de opstand in het getto van Warschau in 1943 en schreef het 'Strooprapport', een uitgebreid verslag van de operatie. Dit beeld van een groep Joodse burgers die onder schot worden gehouden door Duitse SS-troepen nadat ze uit een bunker zijn verdreven waar ze schuilden, is één van de beroemdste foto's van de Opstand en zelfs van de hele oorlog.
Het dubbele runensymbool van de SS voor de nazi-schutzstaffel werd in 1929 ontworpen door Walter Heck. Heck was destijds een compagniescommandant in de Sturmabteilung (SA) en zou later toetreden tot de SS.
Het zwarte SS-uniform was gemaakt om autoriteit uit te stralen en angst te zaaien. Het werd ontworpen door Karl Diebitsch en in duizenden exemplaren geproduceerd door het kledingbedrijf dat uiteindelijk Hugo Boss zou worden.
De ideologie van de SS legde de nadruk op een racistische visie van “raszuiverheid”, voornamelijk gebaseerd op antisemitisme en loyaliteit aan Adolf Hitler en nazi-Duitsland. Het hield de nationalistische slogan “Bloed en Bodem” hoog - een raciaal gedefinieerd nationaal lichaam (“bloed”) verenigd met een nederzettingsgebied (“bodem”).
Officierskandidaten van de SS werden getraind in speciale leiderschapstrainingsfaciliteiten die bekend stonden als SS-Junker Scholen. Alleen de meest veelbelovende en toegewijde cadetten werden geselecteerd.
Een bijzonder obsceen SS-instrument was Lebensborn, ofwel Bron van het Leven. Lebensborn werd opgericht door Himmler en was een nazi-organisatie die kraamklinieken en financiële hulp bood aan de vrouwen van SS-leden en aan ongehuwde moeders. Het Erekruis van de Duitse Moeder werd uitgereikt aan de vrouwen die de meeste Arische kinderen baarden. Abortus werd gelegaliseerd en goedgekeurd voor gehandicapte en niet-Germaanse kinderen.
Himmler eigende zich kasteel Wewelsburg in Westfalen toe en breidde het uit tot een complex dat zou dienen als de centrale SS-cultusplaats. Het diende als school voor een uniforme ideologische training van SS-leiders.
Himmler keek verder dan het Derde Rijk toen hij de Ahnenerbe oprichtte, een onderzoeksinstituut dat het idee bevorderde dat het Duitse volk afstamde van een Arisch ras, dat raciaal superieur was aan andere rassen. Aan de SS gelieerde geleerden werden naar plaatsen zo ver weg als Tibet (foto) gestuurd om te bewijzen dat Germaanse voorouders zich door de eeuwen heen over vele landen hadden verspreid en dat het heroveren van deze gebieden door de SS als haar missie werd gezien.
Een zeer zeldzame uitzondering op de Arische visie van de SS was het vreemde geval van Emil Maurice. Maurice, één van de oprichters van de Schutzstaffel, was van gemengd Joodse en etnisch Duitse afkomst. Hij was Hitlers eerste persoonlijke chauffeur en de nazileider bleef met hem bevriend ondanks de bezwaren van Himmler. Hij staat tweede links afgebeeld met Hitler en Hermann Kriebel, Rudolf Hess en Friedrich Weber in 1924.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog ontsnapten een aantal prominente SS-leden aan het gerecht, of ontliepen ze dat in ieder geval tijdelijk, waaronder de eerder genoemde Josef Mengele en mensen als Adolf Eichmann, Erich Priebke en Alois Brunner. Eén man die wel de beul ontmoette was Ernst Kaltenbrunner. Hij was het hoogste SS-lid dat terechtstond (Himmler pleegde zelfmoord in mei 1945) tijdens de processen van Neurenberg.
En wat te denken van Sepp Dietrich, die het bevel gaf Amerikaanse krijgsgevangenen te executeren in Malmedy? Ongelooflijk genoeg werd hem de doodstraf bespaard en kreeg hij in plaats daarvan slechts tien jaar gevangenisstraf. Ook Joachim Peiper, ook veroordeeld voor zijn rol in het bloedbad, bracht slechts tien jaar achter de tralies door. In 1976 werd Peiper echter vermoord door Franse anti-nazi's in zijn huis in Traves.
Zie ook: De meedogeloze vrouwen van Duitsland tijdens WOII
Bronnen: (Holocaust Encyclopedia) (Britannica) ( History) (Yad Vashem)
Hoe een groep schurken één van de meest sinistere paramilitaire formaties van de Tweede Wereldoorlog
Wat was de Schutzstaffel en hoe ontwikkelde deze zich?
LIFESTYLE Schutzstaffel
De Schutzstaffel, beter bekend als de SS, was één van de machtigste en meest gevreesde organisaties in heel Nazi-Duitsland. De SS werd opgericht in 1925 en werd beschouwd als de elite-eenheid van de Nazi-partij. Met Heinrich Himmler aan het hoofd breidde de SS zijn rol uit van persoonlijke lijfwacht van Adolf Hitler tot het uitvoeren van een aantal van de ergste wandaden uit de moderne geschiedenis. Het leiderschap van de SS plande, coördineerde en leidde de zogenaamde "Definitieve Oplossing van het Joodse vraagstuk".
Maar hoe ontwikkelde een kleine groep misdadigers zich tot één van de meest sinistere en verafschuwde paramilitaire formaties van de Tweede Wereldoorlog? Klik door en leer meer over de duistere geschiedenis van de SS.