Er kunnen echter ook nadelen aan zitten
In 2024 overleden drie kinderen in de leeftijd van vijf tot veertien jaar aan PAM, veroorzaakt door Naegleria fowleri, nadat ze in het water hadden gezwommen in de Zuid-Indiase deelstaat Kerala.
In ten minste 39 landen zijn infecties door Naegleria fowleri gemeld en volgens deskundigen neemt het aantal infecties ieder jaar met 4,5% toe.
In Pakistan overlijden jaarlijks ongeveer 20 mensen aan de ziekte. In 2024 werden ook infecties gemeld in India en Israël.
In een onderzoek uitgevoerd in Pakistan wordt opgemerkt dat verergerende hittegolven bijdragen aan toenemende uitbraken van PAM. Dit vergroot de bestaande problemen voor de gezondheidszorg, waardoor proactieve maatregelen van vitaal belang zijn.
Naegleria fowleri werd ook aangetroffen in een warmwaterbron in het Grand Teton National Park in de VS en in een zoetwaterplas in West-Australië.
Tussen mei en augustus 2024 werden in Kerala 15 gevallen van PAM gemeld. In voorgaande jaren was er in de Indiase staat jaarlijks sprake van ongeveer één geval.
De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ontdekte dat blootstelling aan de amoebe in 85% van de wereldwijde gevallen plaatsvindt tijdens warme of hete seizoenen, normaal gesproken in de zomer. Uit onderzoek blijkt dat stijgende temperaturen en klimaatverandering kunnen bijdragen aan een wereldwijde toename van PAM-gevallen.
Uit een onderzoek dat in mei 2023 werd gepubliceerd, bleek dat PAM-gevallen in het noorden van de VS toenemen, wat mogelijk het gevolg is van klimaatverandering.
Deskundigen zijn van mening dat hogere temperaturen de overleving en groei van Naegleria fowleri zullen bevorderen. Hierdoor zal het risico op blootstelling toenemen, omdat mensen tijdens warmer weer vaker aan recreatieve wateractiviteiten.
Klimaatverandering kan leiden tot een toename van leefgebieden waarin Naegleria fowleri goed gedijt. De soort is nu in staat te overleven in warmere zoetwatermeren die zich in gebieden bevinden die voorheen als te koud werden beschouwd.
Naegleria fowleri gedijt in water met temperaturen tussen de 30°C en 46°C. Een combinatie van droogte en hevige regenval creëert ook de perfecte omstandigheden voor de amoebe.
In maart 2024 werd Naegleria fowleri aangetroffen in waterzuiveringsinstallaties in het Verenigd Koninkrijk, hoewel dit wel het geval was voordat het water daadwerkelijk was gezuiverd.
In 1978 overleed een jong meisje nadat ze PAM had opgelopen in de Romeinse baden in Bath (Engeland). In de baden, die in 70 na Chr. werden gebouwd, op de plek van een geothermische bron, kun je sindsdien niet meer zwemmen.
Naegleria fowleri wordt aangetroffen in warm, onbehandeld zoetwater, aarde en stof. Infecties komen meestal tot stand in gevallen waarbij iemand zwemt, spettert of het hoofd onderdompelt in meren, vijvers, warmwaterbronnen en reservoirs.
Minder gebruikelijke manieren waarop Naegleria fowleri wordt overgedragen, zijn onder meer via warm water uit een tuinslang, een waterglijbaan op het gazon en blootstelling van het neusslijmvlies aan water uit privé-waterputten.
Naegleria fowleri komt via de neus binnen en beweegt zich naar de hersenen, waar het ernstige ontstekingen veroorzaakt en hersenweefsel kapotmaakt.
PAM kan niet van mens op mens worden overgedragen, maar er wordt onderzoek gedaan om te zien of het kan worden verspreid aan de hand van weefsel- of orgaandonatie.
De ernstige en acute symptomen van PAM, veroorzaakt door Naegleria fowleri, zijn onder meer hoge koorts, hoofdpijn, trillen, een stijve nek, gevoeligheid voor licht en geestelijke verwarring.
Nadat iemand is blootgesteld aan Naegleria fowleri, duurt het tussen de twee en 15 dagen voordat er symptomen ontstaan. Volgens de CDC heeft PAM een hoog sterftecijfer en zijn meer dan 97% van de mensen met de ziekte overleden aan de infectie.
Als een arts vermoedt dat iemand besmet is met PAM, zal hij/zij een lumbaalpunctie (ruggenprik) aanbevelen om te kijken of de amoebe zich in het hersenvocht bevindt.
Een arts kan ook een hersenbiopsie aanbevelen om te controleren op de aanwezigheid van de amoebe.
Omdat de symptomen van PAM lijken op die van andere ziekten, zoals griep en bacteriële meningitis, kan de diagnose lang op zich laten wachten. Hierdoor is er een groter risico op ernstige complicaties of overlijden.
Artsen behandelen PAM voornamelijk met het antischimmelmiddel amfotericine B. Ook miltefosine wordt voorgeschreven.
Als je koorts of hoofdpijn krijgt nadat je in warm zoetwater hebt gezwommen of je neus hebt gespoeld met kraanwater, neem dan onmiddellijk contact op met je huisarts.
Gebruik alleen gedestilleerd of gesteriliseerd water voor een neti pot of iets anders dat de neusholtes reinigt.
Zwem niet, waad niet of doe geen watersporten in warm zoetwater zonder neusclips. Ga niet het water in op plekken waar Naegleria fowleri vermoedelijk aanwezig is of waarvan bekend is dat het er voorkomt.
Kraanwaterfilters zijn een efficiënt middel om Naegleria fowleri en andere bacteriën en parasieten uit water te verwijderen.
Bronnen: (National Geographic) (BBC) (Cleveland Clinic) (Gavi)
In juli 2024 overleefde een tiener uit India een zeldzame ziekte die werd veroorzaakt door een hersenetende amoebe. De amoebe, genaamd Naegleria fowleri, veroorzaakt primaire amoebische meningo-encefalitis (PAM), dat een sterftecijfer van 97% heeft. Volgens recent onderzoek kan klimaatverandering leiden tot een wereldwijde toename van PAM. Maar waar komt het voor? Wat zijn de symptomen? Wat kan er gedaan worden om dit te voorkomen?
Als je graag antwoorden wilt hebben op deze en andere vragen, blader dan gerust door deze galerij.
Zorgen over infecties door een hersenetende amoebe nemen toe
Klimaatverandering vergroot het risico hierop
GEZONDHEID Infectie
In juli 2024 overleefde een tiener uit India een zeldzame ziekte die werd veroorzaakt door een hersenetende amoebe. De amoebe, genaamd Naegleria fowleri, veroorzaakt primaire amoebische meningo-encefalitis (PAM), dat een sterftecijfer van 97% heeft. Volgens recent onderzoek kan klimaatverandering leiden tot een wereldwijde toename van PAM. Maar waar komt het voor? Wat zijn de symptomen? Wat kan er gedaan worden om dit te voorkomen?
Als je graag antwoorden wilt hebben op deze en andere vragen, blader dan gerust door deze galerij.