Er kunnen echter ook nadelen aan zitten
Wetenschappers weten al een tijdje dat er een verband is tussen slaapgebrek en dwanggedachten. De grote vraag is echter waarom dat zo is.
Volgens een nieuw onderzoek heeft het dit te maken met de rechter dorsolaterale prefrontale cortex. Dit is het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het onderdrukken van herinneringen. Wanneer dit verslapt, krijgen we vaak last van meer dwanggedachten.
Nieuwsgierig? Bekijk deze galerij voor meer informatie.
Al geruime tijd worden psychische aandoeningen geassocieerd met dwanggedachten en de onaangename en afleidende emoties die daarmee gepaard gaan.
Uit onderzoek is namelijk gebleken dat er een duidelijk verband bestaat tussen slopende dwanggedachten en psychische aandoeningen, zoals depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Dwanggedachten worden op hun beurt in verband gebracht met slaapgebrek. Onderzoeken tonen aan dat iemand die goed uitgerust is een negatieve herinnering over het algemeen vrij snel kan onderdrukken.
Iemand die last heeft van slapeloosheid kan het daarentegen moeilijk vinden om diezelfde herinnering te onderdrukken en kan daar lang last van blijven houden.
Tot voor kort vroegen wetenschappers zich af waarom slaapgebrek nu precies bijdraagt aan dwanggedachten. Met andere woorden: wat gebeurt er eigenlijk in de hersenen?
Dankzij een recent onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences USA weten we nu meer.
Het doel van het onderzoek was om te bepalen of de rechter dorsolaterale prefrontale cortex (rDLPFC) in de hersenen negatief wordt beïnvloed door dwanggedachten.
Zoals uit eerdere onderzoeken is gebleken, is de rDLPFC verantwoordelijk voor het onderdrukken van het ophalen van herinneringen. Het ophalen zelf gebeurt in een ander deel van de hersenen: de hippocampus.
De onderzoekers veronderstelden dat te weinig slaap het vermogen van de rDLPFC om ongewenste herinneringen te onderdrukken verhindert en daarom bijdraagt aan dwanggedachten.
Om hun hypothese te testen, verzamelden de onderzoekers een groep van 85 studenten en trainden hen om neutrale gezichten te associëren met specifieke beelden (waarvan sommige negatief waren), zoals een auto-ongeluk.
Het doel was dat de studenten een mentale verbinding zouden creëren tussen de gezichten en de beelden. Wanneer ze het gezicht afgezonderd te zien kregen, zou er automatisch een herinnering worden opgehaald.
De studenten werden vervolgens in twee groepen gedeeld. De eerste groep moest de hele nacht opblijven, terwijl de andere groep naar een laboratorium werd gestuurd om te slapen.
Er werd gecontroleerd hoeveel tijd de slapende studenten doorbrachten in REM-slaap en non-REM-slaap.
In de ochtend kregen alle deelnemers beelden te zien van de gezichten die ze tijdens de training hadden waargenomen. Vervolgens werd hen gevraagd om aan de geassocieerde herinnering te denken of deze te verdringen.
Tijdens de opdracht gebruikten de onderzoekers een fMRI-scanner (functionele MRI-scanner) om de hersenactiviteit van de studenten te meten.
De fMRI-resultaten bevestigden de hypothese van het onderzoeksteam: vergeleken met de studenten die hadden geslapen, hadden degenen die de hele nacht wakker waren gebleven een aanzienlijk lagere activiteit in de rDLPFC toen hen gevraagd werd om dwanggedachten te onderdrukken.
Er werd zelfs een verhoogde activiteit in hun hippocampus aangetoond, waarschijnlijk omdat de rDLPFC het ophaalproces niet kon stoppen.
Volgens Scott Cairney, een van de onderzoekers die aan het onderzoek meewerkte, duiden deze bevindingen er niet op dat slaapgebrek een algemene afname van de hersenactiviteit veroorzaakt.
De resultaten duiden er juist wel op dat te weinig slaap een negatief effect kan hebben op specifieke delen van de hersenen die betrokken zijn bij uitvoerende functies.
Een andere interessante bevinding van het onderzoek had betrekking op de deelnemers die de hele nacht doorsliepen.
Uit de gegevens blijkt dat er een positief verband bestond tussen de hoeveelheid tijd die de deelnemers in REM-slaap doorbrachten en de mate van activiteit in de rDLPFC, met name wat betreft de taak om herinneringen te onderdrukken.
Volgens het onderzoeksteam is dit vooral interessant omdat veel psychische stoornissen die verband houden met dwanggedachten, zoals depressie en PTSS, ook verband houden met een verstoorde REM-slaap.
Verschillende experts op dit gebied hebben de tijd genomen om hun mening te geven over de bevindingen van het onderzoek. Een van die experts is Zara Bergstrom, een cognitief psycholoog aan de Universiteit van Kent in Engeland.
Volgens Bergstrom zijn de resultaten van het onderzoek 'interessant' en lijken ze erop te wijzen dat REM-slaap een sleutelrol speelt in het behoud van een fatsoenlijke controle over herinneringen.
Ze voegt er echter aan toe dat om te bepalen of REM-slaap een causale rol speelt bij het beheersen van herinneringen en gedachten, er meer onderzoek nodig is dat de slaap rechtstreeks beïnvloedt.
Volgens Maria Wimber, cognitief neurowetenschapper aan de Universiteit van Glasgow, kunnen de onderzoeksresultaten ook bijdragen aan therapeutische benaderingen.
Volgens Wimber zouden behandelingen die de REM-slaap verbeteren onderdeel kunnen worden van therapieën voor aandoeningen die verband houden met dwanggedachten, zoals PTSS.
Dezelfde middelen kunnen ook worden ingezet bij acuut trauma als mogelijke preventieve maatregel om ervoor te zorgen dat nare herinneringen en flashbacks nooit meer de kop opsteken.
Zie ook: Hoe je slaappositie je levensduur beïnvloedt
Bron: (Scientific American)
Hoe een gebrek aan slaap dwanggedachten kan veroorzaken
Een nieuw onderzoek onthult een reden voor het verband
GEZONDHEID Mentale gezondheid
Wetenschappers weten al een tijdje dat er een verband is tussen slaapgebrek en dwanggedachten. De grote vraag is echter waarom dat zo is.
Volgens een nieuw onderzoek heeft het dit te maken met de rechter dorsolaterale prefrontale cortex. Dit is het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het onderdrukken van herinneringen. Wanneer dit verslapt, krijgen we vaak last van meer dwanggedachten.
Nieuwsgierig? Bekijk deze galerij voor meer informatie.