© Shutterstock

De discussie -

Wat boter en margarine betreft heeft iedereen wel een mening. Sommige mensen gebruiken geen boter vanwege het hoge gehalte aan verzadigd vet, terwijl anderen geen margarine in hun koelkast hebben omdat het een ultrabewerkt voedingsmiddel is.

© Shutterstock

Wat bestaat langer? - Boter bestaat absoluut langer. Dit heerlijke product op basis van melk is eeuwen geleden ontdekt en is in veel culturen niet weg te denken. 

© Shutterstock

Snelle opkomst van margarine -

Margarine kwam daarentegen pas in het begin van de 20e eeuw op het toneel. Halverwege die eeuw werd het een populair alternatief voor boter, toen mensen verzadigde vetten begonnen te mijden.

© Shutterstock

Opnieuw de voorkeur voor boter -

De afgelopen jaren zijn veel mensen echter weer boter gaan eten in plaats van margarine, grotendeels als gevolg van alle verhalen over de gevaren van ultrabewerkt voedsel.

© Shutterstock

Een complexe kwestie -

Wat beter voor je is: boter of margarine, is helaas niet makkelijk te zeggen. Wetenschappers proberen hier al tientallen jaren achter te komen, maar veel is nog onduidelijk. 

© Shutterstock

Hoe boter gemaakt wordt -

Het is handig om eerst te weten hoe beide voedingsmiddelen gemaakt worden. Boter is een zuivelproduct dat wordt gemaakt door melk te verwarmen en de room te scheiden.

© Shutterstock

Bestanddelen -

Het bestaat voor 80-82% uit melkvet, 16-17% uit vocht en 1-2% uit vaste melkbestanddelen. Er zijn verschillende varianten van boter, zoals gezouten boter, ongezouten boter en boter met minder vet.

© Getty Images

Hoe margarine wordt gemaakt -

Margarine daarentegen wordt gemaakt door olie tot een vast product te kloppen met water. Vervolgens worden andere ingrediënten toegevoegd, zoals emulgatoren en kleurstoffen.

© Shutterstock

Hydrogenering -

Vroeger voegden margarineproducenten waterstof toe aan hun margarine om vloeibare oliën om te zetten in vaste vetten, waardoor het beter smeerbaar werd.

© Shutterstock

Transvetten -

Ze realiseerden zich echter al snel dat dit proces van hydrogenering (dat ook wel 'harden' wordt genoemd) tot de vorming van transvetten kan leiden. Dit zijn een soort onverzadigde vetten die in verband worden gebracht met gezondheidsproblemen zoals coronaire hartziekten. 

© Shutterstock 

De gevaren van transvetten -

Tegenwoordig is het daarom mogelijk om margarines te kopen die een laag percentage of zelfs helemaal geen transvetten bevatten. Dit zijn echter synthetische producten waarin veel voedingsadditieven zitten. 

© iStock

Transvetten in margarine -

De aanwezigheid van transvetten in margarine is één van de belangrijkste redenen dat het vaak als een minder gezond alternatief voor boter wordt gezien.

© Shutterstock

Slechte gezondheid -

Onderzoek heeft inderdaad aangetoond dat een eetpatroon met veel transvetten verband houdt met een slechte gezondheid. Men dient echter ook voorzichtig te zijn met de hoeveelheid verzadigde vetten (aanwezig in boter) die men binnenkrijgt. 

© Shutterstock

Verzadigde vetten -

Over het algemeen raden deskundigen aan om niet meer dan 10% van je dagelijkse calorieën uit verzadigd vet te halen. Dit geldt vooral voor mensen die een verhoogde kans op hartziekten hebben.

© iStock

Meer problemen -

Er lijken echter nog meer problemen te zijn. Wetenschappers beginnen steeds meer te beseffen dat niet alle verzadigde vetten hetzelfde zijn.

© Shutterstock

Vetzuren -

Verzadigde vetten zijn namelijk samengesteld uit aparte vetzuren met ketens van verschillende lengtes, waardoor ieder type vetzuur verschillende eigenschappen en verschillende gevolgen voor de gezondheid heeft.

© Shutterstock 

Verschillende verzadigde vetten -

Dit zou kunnen betekenen dat bijvoorbeeld de verzadigde vetten in vis anders zijn dan de verzadigde vetten in zuivel, en dat deze op verschillende manieren invloed hebben op de gezondheid.

© Shutterstock

Mening van een deskundige -

Volgens onderzoek van Nita Forouhi, een docent aan de Universiteit van Cambridge, veroorzaken verzadigde vetten in vlees en boter een hoger risico op hartziekten dan verzadigde vetten in vis of gefermenteerde zuivelproducten.

© Shutterstock

Voedingsmiddelen als geheel -

In een interview met de BBC merkte Forouhi op hoe belangrijk het is om voedsel te zien als meer dan slechts een ophoping van bestanddelen: "Het bevat macronutriënten, heel veel verschillende micronutriënten, mineralen, vitamines, vezels, zout, additieven en sommige voedingsmiddelen zijn gefermenteerd."

© Shutterstock

Ultrabewerkte voedingsmiddelen -

Een ander feit dat de discussie over boter en margarine voedt is dat laatstgenoemde als ultrabewerkt voedingsmiddel wordt aangemerkt. 

© Shutterstock

Verband met gezondheid -

Ultrabewerkte voedingsmiddelen zijn in meerdere onderzoeken in verband gebracht met gezondheidsaandoeningen, zoals obesitas, diabetes type 2 en hartziekten.

© Shutterstock 

Gebrek aan onderzoek -

Er is echter geen langetermijnonderzoek waarin de invloed op de gezondheid van boter en margarine met elkaar wordt vergeleken.

© Shutterstock

Bestaande onderzoeken -

In veel van de bestaande onderzoeken waarin wordt gekeken naar de gevolgen die verschillende voedingsmiddelen voor de gezondheid hebben, worden boter en margarine als één type voedingsmiddel geclassificeerd, namelijk smeersels (zoals bijvoorbeeld ook pindakaas dat is).

© Shutterstock

Analyse -

Om uit te zoeken welk 'smeersel' leidt tot een hoger risico op aandoeningen zoals diabetes type 2, zullen wetenschappers een goede analyse moeten uitvoeren.

© Shutterstock

Tegenargument -

Daarnaast heeft het geen zin om helemaal geen ultrabewerkte voedingsmiddelen meer te eten, omdat sommige juist ook voordelen hebben voor de gezondheid. Margarine is bijvoorbeeld een goede bron van vitamine A.

© Shutterstock

Geen duidelijk antwoord -

Uiteindelijk lijkt er op de vraag wat beter is: boter of margarine, geen eenvoudig antwoord te zijn.

© Shutterstock

Wat we weten -

Het lijkt duidelijk dat je het beste kunt kiezen voor voedingsmiddelen met weinig verzadigde vetten, meer meervoudig onverzadigde vetten en zonder transvetten.

© Shutterstock

Persoonlijke keuze -

Wat je liever op je brood smeert, hangt echter af van je eigen gezondheidsbehoeften en eetgewoonten.

Bronnen: (BBC) (News-Medical)

© Shutterstock