Dit zijn de grootste noodsituaties op het gebied van de volksgezondheid van de afgelopen jaren
Hart- en vaatziekten, diabetes, complicaties tijdens de zwangerschap, luchtweginfecties, osteoporose... Wat hebben deze allemaal gemeen? Welnu, ze kunnen allemaal in de mond beginnen! Inderdaad, parodontale ziekte kan ernstige risico's voor onze mondgezondheid met zich meebrengen, maar wist je dat dit ook de voortgang naar ernstigere gezondheidsproblemen kan vergemakkelijken? Maar er is goed nieuws: een speekseltest kan je risico beoordelen.
Klik door om meer te ontdekken.
Parodontale ziekte staat ook wel bekend als tandvleesziekte. Het is een ontstekingsaandoening die de structuren die de tanden ondersteunen, evenals het tandvlees, aantast.
Heb je ooit rood of gezwollen tandvlees gehad dat gemakkelijk bloedt? Mensen die hier chronisch last van hebben, krijgen meestal de diagnose gingivitis.
Gingivitis wordt meestal beschouwd als de eerste fase van parodontale ziekte. De opbouw van tandplak kan leiden tot bacteriële overgroei in de mond, wat kan resulteren in een infectie. Dit kan ervoor zorgen dat het tandvlees ontstoken raakt.
Onbehandelde gingivitis kan zich ontwikkelen tot parodontitis, een meer geavanceerde vorm van tandvleesziekte waarbij het tandvlees zich van de tanden begint terug te trekken. Dit creëert kleine ruimtes waar bacteriën gedijen en meer infecties vormen.
Hoewel een deel van onze mondgezondheid erfelijk is, kan regelmatige mondhygiëne (poetsen, flossen, professionele tandreinigingen, enz.) helpen om de prevalentie en progressie van mondziekten te verminderen.
De statistieken zijn alarmerend. In de Verenigde Staten heeft meer dan 40% van de volwassenen van 30 jaar en ouder een vorm van tandvleesziekte. Naarmate we ouder worden, verergert de progressie van de ziekte.
Mannen hebben een hogere kans om parodontale ziekte te ontwikkelen. Gewoonten zoals roken of aandoeningen zoals diabetes kunnen ook het risico op het ontwikkelen van de ziekte verhogen.
Parodontale ziekte is een wereldwijd probleem. Hoewel de cijfers niet duidelijk zijn, heeft tussen de 20% en 50% van alle mensen een vorm van parodontale ziekte, waardoor het een wereldwijde volksgezondheidskwestie is.
Gelukkig zijn er verschillende speekseltests die kunnen worden gebruikt om het risico op het ontwikkelen van de ziekte te begrijpen, de verschillende bacteriestammen die de ziekte veroorzaken, en de ernst ervan.
Een toegankelijke vroege detectietest wordt gebruikt om de afbraak van collageen te meten, die het niveau van een bepaald enzym (aMMP-8) detecteert. Dit enzym kan de snelheid van collageenafbraak in onze mond meten.
Collageen is de belangrijkste component van het weefsel dat onze tanden ondersteunt. Te veel schadelijke bacteriën, of andere factoren die kunnen leiden tot collageenafbraak, kunnen het lichaam aanzetten tot het activeren van het MMP-8 enzym.
De activatie van dit enzym kan leiden tot collagenolyse. In wezen activeert het lichaam het enzym ter bescherming tegen ziekte, wat resulteert in een afbraak van collageen.
Een gezonde waarde van dit enzym ligt onder de 10 ml, wat wordt beschouwd als Graad A. Elke waarde onder de 10 ng/ml wordt gezien als een laag risico voor de ontwikkeling of progressie van parodontale ziekte.
Ter vergelijking: elke waarde boven de 20 ml wordt beschouwd als Graad C, wat betekent dat er een sterk verhoogde snelheid van collageenafbraak is, en dus een risico op een snelle voortgang van de ziekte.
Naast preventieve zorg, die dieetkeuzes omvat, hebben patiënten bij de diagnose van parodontale ziekte mogelijk supplementen, medicatie of het verwijderen van verharde materialen van het oppervlak van de tanden nodig.
Studies tonen aan dat onbehandelde parodontale ziekte het risico op veel andere ziekten kan verhogen, waaronder hart- en vaatziekten, metabole aandoeningen en luchtwegaandoeningen.
De percentages spreken voor zich. Een studie uit 2017 toont een verhoogd risico van 19% op hart- en vaatziekten. Voor mensen ouder dan 65 jaar stijgt het risico naar 44%.
Individuen met type 2 diabetes en parodontale ziekte hebben een 3,2 keer groter risico op mortaliteit in vergelijking met degenen die dat niet hebben. Personen met diabetes hebben een hogere mate van schade aan het parodonte ligament, wat kan leiden tot tandverlies.
Studies tonen aan dat diabetici met parodontale ziekte die behandelingen en regelmatige interventies ontvangen om de prevalentie en progressie van parodontale ziekte te verminderen, evenveel resultaat zien in het beheersen van diabetes als met medicatie om de voortgang ervan te controleren.
Infectie, vroeggeboorte, pre-eclampsie en een laag geboortegewicht zijn slechts enkele van de complicaties die kunnen optreden tijdens de zwangerschap bij het lijden aan parodontale ziekte.
Naast een slechte mondhygiëne en gewoonten zoals roken, is een van de grote risicofactoren voor vrouwen hormonale veranderingen. Hoge niveaus van het hormoon progesteron, die toenemen vóór de menstruatie en tijdens de ovulatie, zorgen voor de verwijding van bloedvaten.
Hoge niveaus van progesteron kunnen een ontstekingsaandoening veroorzaken die de structuren rond de tanden kan beschadigen.
Op dezelfde manier kan, vooral voor vrouwen in de menopauze en postmenopauze, de tekortkoming van oestrogeen leiden tot aandoeningen zoals osteoporose. De effecten van botverlies kunnen er ook voor zorgen dat tanden het risico lopen uit te vallen.
Een andere risicofactor voor parodontale ziekte is stress. En met ongeveer 75% van de respondenten die aan de American Psychological Association melden dat ze in de afgelopen maand stress hebben ervaren, is dit een risicofactor die iedereen zou moeten overwegen.
Stress kan significante immunologische reacties veroorzaken op verschillende prikkels. Deze reacties kunnen invloed hebben op de productie van speeksel en de concentratie van het hormoon cortisol, dat onze 'vecht- of vluchtreacties' activeert, inclusief de productie van adrenaline.
Verhoogde cortisolniveaus zijn nuttig wanneer we ons in gevaarlijke situaties bevinden, maar chronisch verhoogde cortisolniveaus kunnen een negatieve invloed hebben op het immuunsysteem, waardoor het vermogen van het lichaam om infecties te bestrijden afneemt.
Stress vermindert ook de stroom van speeksel en kan leiden tot een aandoening die droge mond wordt genoemd. Hoe minder speeksel we hebben, hoe groter de vorming van tandplak en infecties. Speeksel helpt schadelijke bacteriën op afstand te houden.
Het belang van speeksel is wat mondswab-diagnosetests zo effectief maakt en, tot nu toe, een van de beste diagnostische hulpmiddelen voor vroege interventie en om de ernst van parodontale ziekte te meten.
De COVID-19-pandemie heeft de verbinding tussen mondgezondheid en infecties benadrukt. Degenen met parodontale ziekte lopen een groter risico op luchtweginfecties en, bijgevolg, ernstigere symptomen van COVID.
Met de toegenomen prevalentie van overdraagbare ziekten en mondgezondheid kan het behouden van een gezonde mondmicrobe ons helpen langer en gezonder te leven door ons risico op ziekte te beheersen.
Bronnen: (National Library of Medicine) (International Journal of Health Sciences) (Journal of Clinical Periodontology) (BBC) (CDC) (CNN)
Onderschat niet het gevaar van een slechte mondgezondheid. Het kan leiden tot iets ernstigers
De alarmerende risico's van parodontale ziekte
GEZONDHEID Mondgezondheid
Hart- en vaatziekten, diabetes, complicaties tijdens de zwangerschap, luchtweginfecties, osteoporose... Wat hebben deze allemaal gemeen? Ze kunnen allemaal in de mond beginnen. Parodontale ziekte kan ernstige risico's voor onze mondgezondheid met zich meebrengen, maar wist je dat dit ook de voortgang naar ernstigere gezondheidsproblemen kan vergemakkelijken? Maar er is goed nieuws: een speekseltest kan je risico beoordelen.
Klik door om meer te ontdekken.