What do we know about monkeypox? -

Apenpokken, ook bekend als Monkeypox,  is een zeldzame en besmettelijke ziekte die vooral in West- en Midden-Amerika voorkomt.  Eind vorige week is een eerste geval in Nederland vastgesteld en inmiddels zijn er meerdere gevallen bekend.  Het virus lijkt zich te verspreiden over meerdere landen in Europa en ook in Amerika, Canada en Australië zijn er uitbraken geregistreerd. Het is een alarmerende ontwikkeling die gezondheidsfunctionarissen verbijsterd en bezorgd maakt. Maar wat is apenpokken precies, hoe wordt het overgedragen en is er een vaccin beschikbaar? Klik verder en ontdek.

© Getty Images

Wat zijn apenpokken -

Apenpokken is een zeldzame en besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het monkeypox-virus, een lid van dezelfde familie van virussen als pokken. Het apenpokkenvirus kan bij bepaalde dieren voorkomen, en dus ook bij mensen.

© Getty Images 

Het virus -

Het apenpokkenvirus is een virale zoönotische ziekte, dat wil zeggen dat het tussen soorten wordt overgedragen van dier op mens. Afgebeeld is het virus dat aanwezig is in menselijke blaasjesvloeistof.

© Getty Images 

Incubatieperiode -

De incubatietijd (tijd van besmetting tot symptomen) voor monkeypox is gewoonlijk zeven tot veertien dagen, maar kan variëren van vijf tot 21 dagen. Het is onwaarschijnlijk dat een persoon in deze periode besmettelijk is en zal meestal geen symptomen vertonen.

© Shutterstock 

Tekenen en symptomen -

Bij mensen zijn de symptomen van apenpokken vergelijkbaar met pokken, maar de symptomen zijn wel milder. Vroege tekenen van besmetting zijn koorts, hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid.

© Shutterstock 

Lymfadenopathie -

Een veelvoorkomend symptoom van apenpokken is gezwollen lymfeklieren (lymfadenopathie), een aandoening die nooit in verband werd gebracht met normale pokken.

© Shutterstock 

Uitslag -

Binnen een paar dagen na het begin van koorts verschijnt een uitslag (laesies) meestal eerst op het gezicht. De uitslag verspreidt zich vervolgens naar andere delen van het lichaam.

© Getty Images 

Stadia van uitslag -

Deze uitslag (laesies) doorlopen verschillende stadia: vlekken, papels, blaasjes, puisten en korstjes die er uiteindelijk af vallen. 

© Getty Images 

Besmettelijk -

Een persoon die is getroffen door apenpokken is besmettelijk vanaf het moment dat de uitslag begint totdat deze tot korstjes beginnen te vormen.

© Getty Images 

Sterftecijfer -

De ziekte duurt meestal twee tot vier weken. Gegevens gepubliceerd door de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) suggereren dat in Afrika is aangetoond dat apenpokken bij 1 op de 10 mensen dodelijk is.

© Getty Images 

Verspreiding -

Monkeypox wordt op mensen overgedragen door nauw contact met een besmet persoon of dier, of met materiaal dat besmet is met het virus.

© Getty Images 

Overdracht van dier op mens -

U kunt het virus oplopen als u wordt gebeten door een besmet dier, of wanneer je in contact komt met lichaamsvloeistoffen, vlekken, blaren of korstjes. Het komt je lichaam binnen via een beschadigde huid, de luchtwegen of de slijmvliezen (ogen, neus of mond).

© Shutterstock 

Mogelijke dragers -

Volgens de CDC is de reservoirgastheer (hoofdziektedrager) van monkeypox nog onbekend. Er wordt echter vermoed dat sommige Afrikaanse knaagdieren, waaronder touweekhoorns, een rol spelen bij de overdracht.

© Shutterstock 

Overdracht van mens op mens -

Overdracht van mens op mens vindt waarschijnlijk voornamelijk plaats via grote ademhalingsdruppels. Daarbij is wel langdurig nauw contact vereist, aangezien ademhalingsdruppels over het algemeen niet meer dan een korte afstand kunnen afleggen.

© Shutterstock 

Bushmeat -

Monkeypox kan ook worden verspreid door het verwerken van besmet wild vlees. Hoewel dit een belangrijke bron van eiwitten en inkomsten is voor veel Afrikanen, zijn activiteiten gerelateerd aan wild vlees in verband gebracht met tal van nieuwe uitbraken van besmettelijke ziekten.

© Shutterstock 

Oorsprong van apenpokken -

Monkeypox werd voor het eerst ontdekt in 1958 door de Deense viroloog Preben von Magnus (1912-1973) toen zich twee uitbraken van een pokkenachtige ziekte voordeden in kolonies krabetende makaken die voor onderzoek werden gehouden. De naam 'apenpokken' werd gekozen om de aandoening te identificeren.

© Getty Images 

Eerste menselijke geval van apenpokken -

Pas in 1970, meer dan 10 jaar nadat von Magnus het virus had geïdentificeerd, werd apenpokken voor het eerst vastgesteld bij mensen. Deze ontdekking werd gedaan in de Democratische Republiek Congo tijdens een periode van intensievere inspanningen om de pokken te elimineren. Sindsdien zijn de meeste gevallen gemeld uit landelijke, regenwoudgebieden van het Congobekken (foto).

© Shutterstock 

Verspreiding van apenpokken -

Menselijke apenpokken zijn echter gemeld bij mensen in verschillende andere Centraal- en West-Afrikaanse landen, met name 11 landen: Benin, Kameroen, de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo, Gabon, Ivoorkust, Liberia, Nigeria, de Republiek Congo, Sierra Leone en Zuid-Soedan.

© Shutterstock 

Nigeria -

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Nigeria sinds 2017 een substantiële uitbraak meegemaakt, met meer dan 500 verdachte gevallen en meer dan 200 bevestigde gevallen en een sterftecijfer van ongeveer 3%. Er worden nog steeds gevallen gemeld vanaf 2022.

© Getty Images 

Preventie -

Het voorkomen van een besmetting met het apenpokkenvirus is de eerste verdedigingslinie bij het tegengaan van de verspreiding van de ziekte. Vermijd contact met dieren die het virus kunnen bevatten. 

© Shutterstock 

Raak besmet strooisel van dieren niet aan -

Blijf op dezelfde manier uit de buurt van materialen, zoals stro en hooi, dat in contact is geweest met een ziek dier.

© Shutterstock 

Handen wassen -

Net als bij Covid-19 is handen wassen essentieel om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Inmiddels zijn we allemaal pro geworden in het reinigen van onze handen, dus blijf dit vooral doen! 

© Shutterstock 

Quarantaine -

Degenen met apenpokken moeten afzonderlijk worden behandeld om het risico op infectie bij anderen te verkleinen.

© Shutterstock 

Gezondheidswaarborgen -

Zorgverleners moeten zichzelf beschermen tegen apenpokken door persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) te dragen bij de zorg voor patiënten.

© Getty Images 

Ontsmetten -

In geïsoleerde ziekenhuizen in landelijke gebieden is speciale zorg nodig om behandelkamers te desinfecteren. Hier, in een quarantainecentrum voor apenpokken in Zomea Kaka, in de regio Lobaya van de Centraal-Afrikaanse Republiek, dweilt een personeelslid een afdeling af die eerder door een patiënt werd bewoond.

© Getty Images 

Is er een vaccin tegen apenpokken? -

De WHO stelt dat vaccins die worden gebruikt bij de uitroeiing van pokken ook bescherming bieden tegen apenpokken. In Nederland is er tot 1974 gevaccineerd tegen pokken en er wordt verwacht dat deze vaccinatie, zelfs na zo'n lange tijd, nog bescherming biedt. 

© Getty Images 

Is er een vaccin tegen apenpokken? -

Daarnaast heeft Nederland beschikking over vaccins die bescherming bieden tegen apenpokken. Risicovolle contacten, diegene die lang is blootgesteld aan een dragen van het virus, krijgen een vaccinatie aangeboden.

© Shutterstock 

Apenpokken buiten Afrika -

In mei 2003 werd het eerste geval van apenpokken in de VS. De oorzaak van de uitbraak was terug te voeren op Gambiaanse ratten die door een handelaar in exotische dieren in het land werden geïmporteerd. Er werd toen geen overdracht van mens op mens gemeld en er werden geen sterfgevallen geregistreerd.

© Getty Images 

Apenpokken in 2018 -

In september 2018 werd het eerste geval van apenpokken in het Verenigd Koninkrijk geregistreerd. De patiënt, een Nigeriaanse staatsburger, zou in Nigeria apenpokken hebben opgelopen voordat hij naar het VK reisde.

© Getty Images 

Apenpokken in 2019 -

Een persoon die ook uit Nigeria reisde, werd in mei 2019 in een isolatieafdeling van het National Center for Infectious Diseases in Singapore opgenomen nadat bevestigd was dat dit het eerste geval van apenpokken in het land was.

© Getty Images 

Uitbraak in 2022 -

Vanaf medio mei 2022 zijn er gevallen van het apenpokkenvirus gemeld in de Verenigde Staten, Canada, en meerdere landen in Europa waaronder Nederland.

Bronnen: (WHO) (National World) (National Geographic) (CDC) (National Library of Medicine)

See also: Deadly diseases you thought were gone... but aren't 

© Shutterstock