Is there still a hole in the ozone layer? -

xx

© Getty Images

De stratosfeer -

Hoog boven het aardoppervlak, tussen 9,6 en 48,2 km om precies te zijn, ligt een laag in de atmosfeer die bekend staat als de stratosfeer.

© Shutterstock

De ozonlaag -

In de stratosfeer bevindt zich een groot deel van de ozon op aarde, een kleurloos of lichtblauw gas dat een belangrijke rol speelt bij het bewoonbaar maken van onze planeet.

© Shutterstock

Natuurlijke SPF -

De ozonlaag fungeert als een beschermend schild tegen de ultraviolette stralen van de zon; zonder ozonlaag zou er geen leven op aarde mogelijk zijn.

© Shutterstock

Paniek! -

Het is geen verrassing dat er in de jaren tachtig grote onrust ontstond toen de British Antarctic Survey onderzoek publiceerde dat bevestigde dat er een gat in de ozonlaag zat.

© Shutterstock

CFK's -

Het onderzoek suggereerde een verband tussen schade aan de ozonlaag op aarde en het gebruik van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's), die voorkomen in spuitbussen en koelapparaten.

© Shutterstock

Eerdere ontdekking -

In feite hadden wetenschappers Mario Molina (foto) en F. Sherry Rowland al in 1974 gesuggereerd dat CFK's de ozonlaag konden vernietigen. Echter werd hun onderzoek verworpen.

© Getty Images

Overal CFK's -

Het gebruik van CFK's in producten variërend van koelkasten tot industriële schoonmaakmiddelen nam toe en halverwege de jaren tachtig was de situatie hachelijk.

© Shutterstock

Actie -

Gelukkig kwamen op dat moment regeringen bijeen en namen ongekende stappen om het gat in de stratosfeer, dat fungeert als de natuurlijke SPF van de aarde, te repareren.

© Shutterstock

De status-quo -

Daarom horen we niet meer zoveel over het gat in de ozonlaag en de mogelijk verwoestende gevolgen ervan.

© Shutterstock

Hulp -

Volgens Laura Revell, een universitair hoofddocent aan de Universiteit van Canterbury in Nieuw-Zeeland, "is het niet meer zo'n reden tot paniek als eerder".

© Shutterstock

Het Protocol van Montreal -

In 1987 werd een wereldwijde overeenkomst aangenomen, het Protocol van Montreal, met als doel de ozonlaag te beschermen. Het plan was om de stoffen die de ozonlaag afbreken geleidelijk uit te bannen.

© Shutterstock

Zeer effectief -

Het Protocol van Montreal was opmerkelijk effectief: in 2009 was ongeveer 98% van de chemische stoffen die landen hadden toegezegd geleidelijk uit te bannen, verdwenen.

© Shutterstock

Waarom het werkte -

Het succes van het Protocol van Montreal kan worden toegeschreven aan het feit dat het 'gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheden' erkende voor ontwikkelde en ontwikkelingslanden.

© Shutterstock

Waarom het werkte -

De afbouwschema's werden gespreid en er werd een fonds opgericht om financiële en technische hulp te bieden aan landen die dat nodig hadden om aan de eisen te voldoen.

© Shutterstock

CFK-vervangingen -

Het was onvermijdelijk dat andere stoffen werden geïntroduceerd om CFK's te vervangen, en helaas bleken sommige daarvan ook slecht voor het klimaat. Het verdrag legde ook deze beperkingen op.

© Shutterstock

Universeel geratificeerd -

Het Protocol van Montreal is ondertekend door elk land ter wereld en is daarmee het enige verdrag dat ooit universeel is geratificeerd. Het is een prachtig voorbeeld van internationale samenwerking op milieugebied.

© Shutterstock

Preventie van huidkanker -

Er zijn modellen die suggereren dat het verdrag en zijn amendementen hebben geholpen om elk jaar tot twee miljoen gevallen van huidkanker te voorkomen.

© Shutterstock

Algemeen erkend -

Wetenschappers zijn het er nu over eens dat als de wereld de CFK's niet had verboden, we ons nu in een gevaarlijke situatie zouden bevinden.

© Shutterstock

Verbatim -

Volgens Susan Solomon, een onderzoeker van de Amerikaanse overheid, "is het vrij duidelijk dat we tegen 2050 ozon-gatachtige omstandigheden over de hele planeet zouden hebben en dat de planeet onbewoonbaar zou zijn geworden."

© Getty Images

Goed nieuws in 2023 -

Volgens een VN-rapport uit 2023 heeft menselijke actie om de ozonlaag te redden gewerkt en is de beschermende laag van de aarde goed op weg om binnen enkele tientallen jaren te herstellen, aldus de BBC. Het rapport, dat gezamenlijk is opgesteld door VN-, VS- en EU-agentschappen, zegt dat als het huidige beleid wordt gehandhaafd, de ozonlaag zich zal herstellen, zij het op verschillende plaatsen in de wereld. Boven Antarctica, waar de afbraak het ergst was, zal de ozon naar verwachting tegen 2066 hersteld zijn; boven de Noordpool zal het naar verwachting tegen 2045 hersteld zijn; en overal elders zal het ongeveer twee decennia duren.

© Getty Images

Doorgaan -

Het succes van het Protocol van Montreal wordt algemeen erkend, maar wetenschappers hebben ook gewezen op het belang van het regelmatig controleren van milieuvariabelen.

© Shutterstock

Vulkanen -

Er zijn inderdaad bepaalde risico's in de toekomst van de stratosfeer. Grote vulkaanuitbarstingen kunnen bijvoorbeeld de ozonlaag aantasten.

© Shutterstock

Lachgas -

Ook lachgas kan schadelijk zijn voor de ozonlaag. Het broeikasgas wordt niet gecontroleerd door het Protocol van Montreal en de uitstoot neemt toe.

© Shutterstock

Lessen -

Revell: "Het is echt belangrijk dat we de lessen die we hebben geleerd van het ozongatverhaal in gedachten houden en ervoor zorgen dat we ons voortdurend bewust zijn van wat er in de stratosfeer gebeurt."

© Shutterstock

Parallels -

Het is ook verleidelijk om vergelijkingen te trekken tussen de verdwijnende ozon en de klimaatveranderingscrisis waar we in 2023 voor staan.

© Shutterstock

De voor de hand liggende vergelijking -

We kunnen ons afvragen waarom internationale regeringen nog geen oplossing hebben gevonden voor klimaatverandering, aangezien het Protocol van Montreal aantoont dat ze in staat zijn om dergelijke complexe problemen op te lossen.

© Shutterstock

Belangrijkste verschil -

We mogen echter niet vergeten dat fossiele brandstoffen de grootste boosdoener zijn bij klimaatverandering en dat deze veel algemener zijn en daarom moeilijker te vervangen dan CFK's.

© Shutterstock

Stof tot nadenken -

Het succes van het Protocol van Montreal is een groot bewijs van internationale samenwerking op milieugebied, maar kunnen de lessen worden gebruikt om het huidige probleem aan te pakken?

Zie ook: Het einde van de wereld komt dichterbij. Van deze Maya-profetie wilden we niets weten

Bronnen: (BBC) (UN Environment Programme)

© Shutterstock